Những điểm nhấn đáng chú ý về phòng, chống tham nhũng trong hệ thống Công đoàn

Kế hoạch thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2025 của Tổng LĐLĐ Việt Nam vừa ban hành (ngày 25/3/2025), thể hiện quyết tâm chính trị, đồng thời định hướng những giải pháp cụ thể, sát thực tế, đặc biệt nhấn mạnh vai trò chủ động của tổ chức Công đoàn các cấp.

Kế hoạch này mang tính cải cách rõ rệt ở nhiều điểm mới, cụ thể, có thể triển khai ngay từ cơ sở. Dưới đây là những điểm nổi bật và đổi mới quan trọng.

Truyền thông, giáo dục: Không chỉ để hiểu, mà để hành động

Một trong những điểm nhấn trong kế hoạch là đẩy mạnh công tác tuyên truyền gắn với hành động thực tiễn, hướng đến nâng cao năng lực nhận diện, phát hiện và phản ứng trước tiêu cực trong nội bộ công đoàn.

Công đoàn các cấp được yêu cầu lồng ghép nội dung phòng, chống tham nhũng vào các chương trình đào tạo, tập huấn cán bộ công đoàn, qua đó hình thành “đề kháng” trước các biểu hiện suy thoái.

Chủ động phát động các phong trào tự giám sát, tự phát hiện và lên án tiêu cực, đồng thời biểu dương người tốt, việc tốt trong đấu tranh với các biểu hiện sai phạm.

Hợp tác với báo chí công đoàn để xây dựng các chuyên trang, chuyên mục định kỳ, tạo diễn đàn công khai để người lao động phản ánh, giám sát cán bộ, công đoàn cơ sở.

Đây là bước chuyển từ “tuyên truyền nhận thức” sang “truyền thông hành động”, tạo thành vòng tròn khép kín giữa nhận thức – giám sát – xử lý – biểu dương.

Rà soát, hoàn thiện quy định tài chính: Bịt kẽ hở từ thể chế

Hoạt động kinh tế công đoàn, quản lý tài chính – tài sản vốn là những mảng dễ phát sinh tiêu cực nếu thiếu minh bạch. Do đó, năm 2025, Tổng Liên đoàn yêu cầu các cấp công đoàn rà soát, kiến nghị sửa đổi các quy định nội bộ về tài chính, tài sản, đặc biệt trong hoạt động kinh tế công đoàn.

Tham gia góp ý xây dựng các văn bản pháp luật, nhất là trong lĩnh vực tài chính công, đầu tư công, đất đai, giúp đảm bảo quyền lợi người lao động, đồng thời ngăn chặn “kẽ hở” cho tiêu cực.

Rõ ràng hóa các quy trình phân công, phân cấp, phân quyền, để dễ truy trách nhiệm và loại bỏ tình trạng "núp bóng tập thể".

Cách tiếp cận này đặt trọng tâm vào phòng ngừa từ gốc, thay vì chỉ xử lý khi có hậu quả. Đặc biệt, cán bộ công đoàn cần nâng cao cảnh giác trong việc sử dụng, quản lý các nguồn thu – chi, tài sản, công trình công đoàn.

Giám sát và phản biện xã hội: Công đoàn không đứng ngoài cuộc

Tổ chức Công đoàn không chỉ tham gia mà được yêu cầu phải chủ động phản biện xã hội, nhất là trong quá trình xây dựng chính sách pháp luật có liên quan đến người lao động.

Tổng Liên đoàn chỉ rõ, giám sát các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực như: tài chính công đoàn, công tác cán bộ, phân bổ đầu tư, quản lý đất đai…

Tham gia góp ý vào dự thảo các văn bản pháp luật, đảm bảo quyền lợi chính đáng của đoàn viên, công nhân lao động.

Tăng cường công khai minh bạch, đặc biệt với các quyết định liên quan đến tài chính, nhân sự, đầu tư và quyền lợi đoàn viên.

Với vai trò là tổ chức đại diện người lao động, công đoàn không thể im lặng trước bất cập, mà cần thể hiện trách nhiệm phản biện, góp phần hoàn thiện chính sách và giám sát thực thi.

Giám sát quá trình ra quyết định

Một điểm mới mang tính đột phá là nhấn mạnh giám sát ngay trong nội bộ tổ chức Công đoàn, đặc biệt là quy trình ra quyết định của các cấp lãnh đạo công đoàn.

Các nội dung trọng tâm cần giám sát gồm:

Quy trình bổ nhiệm cán bộ, phân bổ ngân sách, duyệt dự án kinh tế công đoàn;

Việc kê khai tài sản, thu nhập, kiểm soát quyền lực trong bổ nhiệm, tuyển dụng;

Thực hiện cải cách hành chính, công khai thông tin trong nội bộ.

Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân đang đẩy mạnh xây dựng nền hành chính công khai, minh bạch, hiệu quả, việc Tổng LĐLĐ Việt Nam ban hành Kế hoạch thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực năm 2025 là một bước đi cần thiết, thể hiện trách nhiệm của tổ chức Công đoàn không chỉ với người lao động mà với cả hệ thống chính trị.

Kế hoạch năm 2025 của Tổng Liên đoàn là một lời hiệu triệu về sự đổi mới toàn diện từ tư duy đến hành động trong hệ thống Công đoàn Việt Nam.

Để thực hiện hiệu quả kế hoạch này, cán bộ công đoàn các cấp cần chủ động, sáng tạo, nhưng đồng thời cũng phải liêm chính, gương mẫu và sẵn sàng chịu giám sát. Chống tham nhũng, lãng phí không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan kiểm tra hay lãnh đạo cấp trên – mà bắt đầu từ từng hành vi nhỏ, từng khoản chi, từng quyết định tại cơ sở.