Dự kiến giảm khoảng 50% số tỉnh, thành sau khi sáp nhập

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, chiều 11/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, tiếp tục cho ý kiến về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, hoàn thiện thêm một bước Đề án để trình cấp có thẩm quyền.

Tại cuộc họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận về một số nội dung của Đề án như tiêu chí sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính; phương án, định hướng sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính.

Tiêu chí, phương án lựa chọn nơi đặt trung tâm chính trị, hành chính của đơn vị hành chính mới được thành lập; phương án xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp… cũng là nội dung quan trọng được bàn thảo trong cuộc họp.

Phát biểu kết luận, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đại đa số các ý kiến và dư luận nhân dân đồng tình cao với chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp.

Chủ trương này, theo ông, để phù hợp tình hình mới và khả năng quản lý hiện nay khi điều kiện hạ tầng giao thông, hạ tầng số được cải thiện mạnh mẽ.

Đặc biệt, việc tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp sẽ tạo không gian phát triển mới, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương.

Về mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng cho biết cấp tỉnh (các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp cơ sở.

Phiên họp thống nhất dự kiến trình cấp có thẩm quyền phương án sau khi sắp xếp sẽ giảm khoảng 50% số đơn vị hành chính cấp tỉnh và giảm khoảng 60-70% đơn vị hành chính cấp cơ sở so với hiện nay.

Trên cơ sở phân tích các nguyên tắc, tiêu chí, nhất là về dự kiến sắp xếp, tên gọi và trung tâm hành chính - chính trị của đơn vị hành chính cấp tỉnh, Thủ tướng yêu cầu việc sắp xếp đơn vị hành chính ngoài tiêu chí về diện tích tự nhiên, quy mô dân số, cần xem xét các tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, điều kiện địa lý, trình độ phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng...

Đặc biệt, việc đặt tên đơn vị hành chính cấp tỉnh phải có tính kế thừa, và việc chọn trung tâm hành chính - chính trị phải cân nhắc các yếu tố lịch sử, địa lý, kết nối hạ tầng, không gian phát triển, quốc phòng, an ninh và hội nhập.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu trong việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp là tăng cường thẩm quyền, nêu cao hơn nữa tính tự lực, tự chủ, tự cường của cấp địa phương.

Cũng theo chỉ đạo của người đứng đầu Chính phủ, chính quyền cần gần dân hơn, sát dân hơn, giải quyết công việc cho dân thuận lợi hơn; mang lại lợi ích cho người dân nhiều hơn và tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Trước đó, hôm 5/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ cho ý kiến về đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp để chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền.

Thường vụ Đảng ủy Chính phủ khi đó đã thống nhất mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đó là cấp tỉnh (gồm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp cơ sở. 

Đảng ủy Chính phủ cũng thảo luận về các phương án dự kiến sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh cần căn cứ trên một số tiêu chí quan trọng, đó là diện tích, dân số, kinh tế, văn hóa và khả năng bổ sung, hỗ trợ cho nhau để phát triển.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ nhiều nhiệm vụ lớn mang tính trọng tâm và cấp bách.

Trong đó, Thủ tướng yêu cầu trước hết tập trung hoàn thành đề án sắp xếp lại địa giới các đơn vị hành chính theo chỉ đạo của Bộ Chính trị để trình cấp có thẩm quyền.

Định hướng được lãnh đạo Chính phủ nhấn mạnh là sáp nhập một số tỉnh để mở rộng địa giới cấp tỉnh phù hợp tiêu chí, điều kiện, hoàn cảnh, truyền thống lịch sử - văn hóa; không tổ chức cấp huyện; giảm đầu mối để mở rộng quy mô của cấp xã.

Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản pháp lý liên quan. Song song với đó, các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ cần sớm hoàn thành kiện toàn tổ chức bên trong.

Tại Kết luận số 127 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu xây dựng đề án sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.

Đối với cấp tỉnh, ngoài căn cứ về quy mô dân số, diện tích, Bộ Chính trị, Ban Bí thư lưu ý cần nghiên cứu kỹ quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, phát triển ngành.

Yếu tố cần tính đến nữa là việc mở rộng không gian phát triển, phát huy lợi thế so sánh, đáp ứng yêu cầu phát triển đối với từng địa phương và yêu cầu, định hướng phát triển của giai đoạn mới... làm cơ sở, căn cứ khoa học trong sắp xếp.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu hoàn thiện Đề án này trước ngày 27/3 và trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng trước ngày 7/4.